Máy công cụ trong chế biến gỗ

1/ Máy cưa vòng

1.1/ Phân loại

Nếu căn cứ vào đường kính bánh đà: D400, D600, D800, D1000, D1200…
Nếu căn cứ vào công dụng: Cưa vòng xẻ gỗ súc (dùng ở các xưởng xẻ), Cưa vòng lượn (dùng ở các xưởng mộc)

1.2/ Công dụng

Xẻ gỗ tròn
Pha phôi chi tiết thẳng, chi tiết cong…

1.3/ Cấu tạo

Bánh đà chủ động
2. Bánh đà bị động
3. Lưỡi cưa.
4. Công tắc điện
5. Bộ phận căng lưỡi cưa.
6. Cỡ tựa
7. Nắp bảo hiểm
8. Điều chỉnh dẫn hướng lưỡi cưa
9. Mặt bàn

1.4/ Lưỡi cưa

Chiều dài lưỡi cưa : L = 2HMax + piD
Hmax – KC lớn nhất giữa 2 tâm bánh đà
D – đường kính bánh đà
Chiều dày lưỡi cưa
Góc của răng cưa
1. Gỗ mềm: a = 30 – 33 độ; b = 47 – 48 độ; c = 10 – 12 độ
2. Gỗ cứng: a = 20 – 26 độ; b = 51 – 59 độ; c = 13 – 16 độ
3. Gỗ thật cứng: a = 11 – 16 độ; b = 57 – 59 độ;c = 18 – 12 độ

1.5/ Nguyên lý hoạt động

Chuyển động cắt: khi động cơ hoạt động trục động cơ quay, truyền lực cho bánh đà chủ động (1) làm cho bánh đà chủ động quay. Do sức căng của lưỡi cưa, và lực ma sát của lưỡi cưa (3) làm cho bánh đà bị động (2) quay theo làm cho lưỡi cưa (3) chuyển động vô tận.

Chuyển động đẩy gỗ: Thao tác trên máy cưa

1.6/ Năng suất máy

A – Năng suất ca (chiếc);
T – Thời gian duy trì của ca (phút); T = 480 phút
u – Tốc độ nạp liệu (m/phút);
Khi nạp liệu thủ công: u = 24 – 30 m/phút
Khi nạp liệu cơ giới: u = 36 – 40 m/phút
K1 – Hệ số lợi dụng thời gian làm việc K1 = 0,9;
K2 – Hệ số lợi dụng thời gian chạy máy K2 = 0,6 – 0,7
L – Chiều dài phôi thô (m);
K – Hệ số phụ thêm mạch cưa K = 0,9;

1.7/ Giữ gìn và sửa chữa

Giữ gìn

Sau mỗi ngày làm việc phải vệ sinh máy
Phải bảo dưỡng thường xuyên và định kỳ
Lúc cưa không đẩy quá nhanh, văn lưỡi cưa
Khi ráp lưỡi cưa chỉ căng vừa phải

Sửa chữa lưỡi cưa

Hàn lưỡi cưa: hàn bằng vải thau, hàn hồ quang, hàn điện, hàn gió đá
Mài lưỡi cưa

1.8/ An toàn lao động

Phải có trang bị bảo hộ lao động
Trước khi vận hành phải kiểm tra.
Trước khi mở máy phải ra tín hiệu.
Không tự ý tháo gỡ các bộ phận bảo vệ.
Không dùng tay gạt phoi gần lưỡi cưa.
Trong khi làm việc không được nô nghịch
Khi kết thúc công việc phải hạ bánh đà trùng lưỡi cưa,tránh tình trạng lưỡi cưa luôn luôn bị căng

2/ Máy cưa cần

2.1/ Phân loại

Căn cứ vào số cần: Máy cưa một cần, Máy cưa hai cần

2.2/ Công dụng

Cắt ngang, cắt xéo, cắt mặt nghiêng.
Chiết mộng, rọc nghiêng, cưa gỡ, cưa ngàm

2.3/ Cấu tạo

Sườn máy
2. Mặt bàn máy
3. Tay quay nâng hạ cưa
4. Động cơ
5. Lưỡi cưa
6. TrụC cưa
7. Cần cưa.
8. Cần khoá

2.4/ Nguyên lý hoạt động

Khi động cơ làm việc trục động cơ quay, lưỡi cưa được lắp cố định trên trục cưa do đó lưỡi cưa cùng quy theo.

Bộ phận cắt gọt vừa quay vừa được kéo trượt tịnh tiến trên cần cưa, gỗ cố định trên mặt bàn nhờ đó quá trình cắt gọt được thực hiện.

2.5/ Xác định năng suất máy cưa cần

Cưa cắt ngang: A = T.(n – m).K.a.b (miếng)

A – Năng suất ca (miếng);
T – Thời gian duy trì của ca (phút); T = 480 phút
n – Số mạch cưa mỗi phút;
m – Số mạch cưa thêm để cắt đầu gỗ và khuyết tật
1. Khi n <or= 7 m = 1 ~ 2
2. Khi n = 8 ~ 12 m = 2 ~ 3
K – Hệ số lợi dụng thời gian làm việc K = 0.93
a – Bội số phôi thô theo phương chiều dài
b – Bội số phôi thô theo phương chiều rộng

2.6/ Giữ gìn và sửa chữa

Giữ gìn

Sau mỗi ngày làm việc phải vệ sinh máy
Phải bảo dưỡng thường xuyên và định kỳ

Sửa chữa lưỡi cưa

Bẻ hom cưa
Mài phá: để tạo độ đồng đều về chiều cao, góc của lưỡi cưa
Mài tinh

2.7/ Gia công trên máy cưa cần

Cắt ngang nhiều đoạn bằng nhau

Cắt vạt xiên
Cắt nghiêng

Cắt nghiêng – xiên
Rọc nghiêng

Cưa ngàm

2.8/ An toàn lao động

Phải có trang bị bảo hộ lao động
Trước khi vận hành phải kiểm tra.
Trước khi mở máy phải ra tín hiệu.
Không tự ý tháo gỗ các bộ phận bảo vệ.
Không dùng tay gạt phoi gần lưỡi cưa.
Trong khi làm việc không được nô nghịch

3/ Máy khoan trong công nghệp chế biến gỗ

3.1/ Công dụng

Để khoan lỗ chốt, lỗ mộng hoặc rãnh bằng cách khoan các lỗ nối tiếp nhau

3.2/ Phân loại

Máy khoan đứng
Máy khoan nằm
Máy khoan bàn (dàn)
khoan hỗn hợp

3.3/ Cấu tạo

1. Bệ máy
2. Động cơ điện
3. Bộ truyền đai
4. Bàn gia công
5. Điều chỉnh bàn lên xuống
6. Đầu cặp mũi khoan
7. Cần khoan

3.4/ Năng suất máy khoan

Máy khoan 1 trục kiểu đứng

Máy khoan nhiều trục kiểu nằm

A – Năng suất ca (chi tiết);
T – Thời gian duy trì của ca (phút);
t – Thời gian chạy máy gia công 1 lỗ chốt hoặc lỗ mộng;

Lỗ chốt: Lỗ mộng:

H – Chiều sâu của lỗ hoặc lỗ mộng (mm);
u – Tốc độ nạp liệu của trục (m/phút);
L – Chiều dài của lỗ mộng (mm);
d – Đường kính của mũi khoan (mm);
Z – Số lỗ hoặc lỗ mộng trên chi tiết;
m – Số lỗ hoặc lỗ mộng đồng thời gia công;
K1 – Hệ số lợi dụng thời gian làm việc K1 = 0,9;
K2 – Hệ số lợi dụng thời gian chạy máy K2 = 0,4 – 0,7;

3.5/ Quy trình sử dụng

Điều chỉnh máy – đặt cỡ
Chiều dài lỗ mộng
Chiều sâu lỗ mộng
Chiều dầy má mộng
Vị trí lỗ mộng
Cố định chi tiết
Thao tác khoan
Dừng máy

3.6/ An toàn lao động

Phải có trang bị bảo hộ lao động
Trước khi vận hành phải kiểm tra.
Trước khi mở máy phải ra tín hiệu.
Không tự ý tháo gỡ các bộ phận bảo vệ.

4/ Máy đục vuông

4.1/ Công dụng

Để đục lỗ mộng hoặc rãnh

4.2/ Phân loại

Máy đục vuông
Máy đục xích (sên)

4.3/ Cấu tạo

Thân máy
2. Động cơ
3. Cần đục
4. Mũi đục
5. Mặt bàn gia công
6. Nâng hạ mặt bàn
7. Kẹp phôi
8. Di chuyển bàn theo chiều dọc
9. Di chuyển bàn theo chiều ngang