Bạn đã biết lệnh G00 làm cho dao cắt chuyển động nhanh. Nếu đây là chuyển động đồng thời trên hai hoặc nhiều trục, quỹ đạo nhanh được lập trình và chuyển động nhanh thực tế của dao có thể, và thường, khác với chuyển động lý thuyết đã lập trình (chuyển động mong muốn).
Về lý thuyết, chuyển động dọc theo hai trục bất kỳ, tương đương với chuyển động thẳng theo đường chéo. Tuy nhiên chuyển động thực có thể hoặc không thể theo đúng quỹ đạo đường chéo. Bạn hãy xét ví dụ trên Hình 19.2.
Vị trí dao hiện hành (điểm bắt đầu) có tọa độ X2.36 và Y0.787. Chuyển động dao kết thúc ở X11.812 Y3.54. Nếu xét theo chuyển động số gia (tương đối), dao cắt phải chuyển động 9.452 in theo trục X và 2.753 in theo Y.
Nếu tốc độ nhanh trên cả hai trục là như nhau (đây là điều thường xảy ra), ví dụ 394 in/min, sẽ cần:
(9.452 x 60) / 394 = 1. 44 giây
để hoàn tất chuyển động theo trục X, nhưng chỉ cần:
(2.753 x 60) / 394 = 0 .42 giây
để hoàn tất chuyển động theo trục Y. Do chuyển động này chỉ hoàn tất khi cả hai trục đều đạt đến điểm cuối, rõ ràng quỳ đạo thực của dao sẽ khác với quỹ đạo lập trình.
Hình 19.3 minh họa sự phôi hợp chuyển động góc và chuyển động thẳng tạo thành quỳ đạo thực của dao. Dao này bắt đầu với tốc độ394 in/min (10000 mm/min) đồng thời trên cả hai trục, với chuyển động kết quả là 45°. Tổng thời gian cần thiết để đến điểm cuối là 1.44 giây, là thời gian cần thiết dài nhất đối với một trong hai. trục để đạt đến vị trí đích. Sau 0.42 giây, vị trí đích trên trục Y đô đạt được, nhưng vẫn còn 1.02 giây để hoàn tất chuyển động dọc theo trục X. cần đạt đến vị trí đích trên cả hai trục, do đó dao chỉ tiếp tục chạy theo trục X (trong 1.02 giây) để đến vị trí cuối.
Hình 19.3. Sự lệch chuyển động nhanh – tốc độ trên cả hai trục là như nhau
Ví dụ thứ hai, cũng sử dụng các tọa độ vị trí như trên Hình 19.2, minh họa tình huống khác, với tốc độ chuyển động nhanh khác nhau giữa hai trục (Hình 19.4).
Hình 19.4. Sự lệch chuyển động nhanh – tốc độ khác nhau trên hai trục.
Trong ví dụ này, ít xảy rã trong thực tế, tốc độ trên trục X là 394 in/min (10000mm/min) và trên trục Y là 315 in/min (8000 mm/min). Dao cần:
(9.452 x 60) / 394 = 1.44 giây
để hoàn tất trên trục X và chỉ cần:
(2.7 53 X 60) / 315 = 0.525 giây
để hoàn tất chuyển động trên trục Y. Trong trường hợp này, chuyển động kết quả cũng có sự khởi đầu theo góc, nhưng không phải là góc 45° do tốc dộ khác nhau trên các trục. Trong 0.525 giây (chung cho cả hai trục), hành trình trên trục X là:
0.52 5/60 X 394 = 3.44 8 in
nhưng trên trục Y chỉ là:
0.525 / 60 X 315 = 2.753 in
Chuyển động kết quả theo góc 38,605°. Góc xuất phát thực có thể không cần biết, nhưng sẽ giúp bạn tính toán các chuyển động nhanh trong một số vùng rất hẹp của chi tiết. Bạn chỉ cần dùng vài hàm lượng giác đơn giản để tính toán quỹ đạo chạy dao nhanh nếu biết tốc độ chuyển động nhanh.
Hai ví dụ nêu trên minh họa chuyển độnggóc (nghiêng) dọc theo hai trục, tiếp theo là chuyển động thẳng trên một trục. Biểu diễn đồ thị của các chuyển động này là đường cong, rất phổ biến trong thực tế.
