Dụng cụ gá đặt:
Là dụng cụ dùng để đỡ hoặc đặt vật trong quá trình vạch dấu, bao gồm:
a) Bàn vạch dấu (bàn máp): dùng để đỡ các vật lấy dấu có mặt phẳng và các dụng cụ khác dùng trong quá trình vạch dấu.
Mặt bàn vạch dấu là mặt chuẩn, từ đó xác định độ cao của vật. Mặt bàn phẳng, nhẵn có độ chính xác cao, được chế tạo bằng gang đúc, mặt dưới có gân để tăng độ cứng vững.
Bàn vạch dấu được đặt trên bệ gỗ hoặc xi măng và có nhiều loại kích thước khác nhau được quy chuẩn.
b) Khối D, khối V:
– Khối D: dùng để kê, đệm hoặc tựa vật trong khi lấy dấu. Nó có hình dạng chữ nhật, phần trong rỗng, bốn mặt được chế tạo phẳng, nhẵn, song song và vuông góc với nhau từng đôi một, thường được chế tạo bằng gang đúc
– Khối V: khối V có mặt làm việc là 2 mặt nghiêng giống như chữ V, dùng để đỡ các vật có hình dạng tròn xoay. Hai mặt nghiêng thường hợp với nhau 1 góc 600, 900 hay 1200. Góc lớn nhằm để kê đỡ các vật có đường kính lớn.
Khối V có loại ngắn, loại dài hoặc khối V kép (hình 2.2c). Khối V kép về cấu tạo coi như 2 khối V đơn ghép lại, hai mặt bên có rãnh để lắp vam giữ chặt vật.
2. Dụng cụ vạch dấu và chấm dấu:
a) Mũi vạch: là một dụng cụ có đầu nhọn, thường được chế tạo bằng thép các bon dụng cụ (Y10 hay Y12), sau khi chế tạo xong được tôi cứng, đầu được mài nhọn với góc a = 15 – 200.
Để vạch dấu các bề mặt mài nhẵn của chi tiết hoàn chỉnh người ta dùng kim vạch bằng đồng thau.
b) Đài vạch: là một cái giá có bộ phận giữ mũi vạch, để giúp cho công việc vạch dấu được dễ dàng.
c) Compa: dùng để vạch dấu các cung tròn, đường tròn có đường kính khác nhau.
Compa có 2 chân nhọn, một chân được cắm cố định, chân kia đóng vai trò như một mũi vạch. Vật liệu làm compa thường bằng thép các bon dụng cụ, hoặc thân compa bằng thép thường, đầu nhọn bằng thép tốt. Hai đầu nhọn được tôi đạt độ cứng cần thiết.
Khi vạch dấu những cung tròn có bán kính lớn, phải dùng thước vạch
d) Chấm dấu: khi vạch dấu, do bị cọ xát nên đường vạch dấu không giữ được lâu.
Để giữ cho đường vạch dấu không bị mất, ta dùng một dụng cụ đánh dấu gọi là chấm dấu.
Chấm dấu thường được chế tạo bằng thép các bon dụng cụ. Sau khi chế tạo xong, tôi cứng phần đầu nhọn và phần đánh búa.
