Người ta phân biệt ba loại khái niệm về bảo trì (Bảng 1).
- Bảo trì định kỳ
Sự bảo trì định kỳ đạt được bằng sự bảo dưỡng với khoảng thời gian đều đặn (Trang 445). Đây thuộc vào loại bảo trì phòng ngừa. Những bộ phận mài mòn thí dụ như đệm kín, bợ trục hay lọc dầu, có một tuổi thọ mong đợi theo kinh nghiệm. Trước khi hết hạn sẽ được thay thế.
ở bảo trì phòng ngừa, biện pháp bảo trì được thực hiện không lệ thuộc vào khả năng chịu hao mòn còn lại. Nó có nhiệm vụ phòng ngừa hư hỏng do sự giảm thiểu giới hạn hao mòn và được sử dụng khi ở máy hay bộ phận lắp ráp không được phép xảy ra hư hỏng vì bất cứ lý do gì hay vì luật định đòi hỏi phải có một sự kiểm tra thường xuyên.
- Bảo trì theo tình trạng
Bảo trì theo tình trạng cũng thuộc vào dạng bảo trì phòng ngừa và dựa vào sự giám sát đo đạc kiểm tra kích thước của những bộ phận chịu mài mòn cũng nhưsựtựthay đổi của kích thước điều chỉnh.
Việc thay đổi bộ phận mài mòn được thực hiện
- hoặcsau khi vượt qua sai lệch kích thước (Hình 1)
- hoặcsau khi khai thác hết trữ lượng chịu hao mòn.
“Lưỡi dao tiện thông minh” được dùng để xác định trữ lượng chịu hao mòn (Hình 2). Mảnh dao tiện trở mặt có cảm biến dò hao mòn sẽ cho tín hiệu đến hệ điều khiển khi đạt đến giới hạn hao mòn để dụng cụ được thay đúng lúc.
Thí dụ: Việc kiểm soát lại kích thước chính (quy định) cho độ sâu thâm nhập của giá đỡdụng cụ trong một đài kẹp dụng cụ được sử dụng với mục đích kiểm tra (Hình 3). Kích cở chỉnh với dung sai hẹp bảo đảm rằng cái kẹp rút vào nằm yên ở rãnh trong giá giữ dụng cụ và kéo giá giữ dụng cụ vào mặt tựa hình nón. Kích thước dung sai bị thay đổi, thí dụ có thể do dơ bẩn hay bị mòn. Nếu xác định được kích thước bị thay đổi, thì phải thực hiện làm sạch hay thay đổi dụng cụ.
Sự bảo trì theo tình trạng đòi hỏi kiến thức bổ sung đạt được với cách kiểm tra mẫu ngẫu nhiên hay bằng cách giám sát liên tục máy hoặc hệ thống máy.
Ưu điểm của bảo trì theo tình trạng:
- Sử dụng tối đa tuổi thọ của chi tiết máy và thiết bị.
- Phát hiện khả năng chịu mài mòn có thể là thời gian phụ thuộc vào kế hoạch
- An toàn xí nghiệp được bảo đảm
- Chi phí tồn kho thấp cho đối tượng khảo sát
- Sử dụng đối tượng khảo sát lâu dài hơn
Nhược điểm của bảo trì theo tình trạng
- Tăng chi phí kỹ thuật đo đạc
- Gia tăng phương tiện kiểm tra
- Chi phí cho việc lập kế hoạch tăng lên
- Chi phí cao
- Nhân sự bổ sung
- Bảo trì do sự cố (trục trặc)
Bảo trì do sự cố (trục trặc) được thực hiện khi một cái máy đang sản xuất gặp sự cố phải dừng máy hoặc vì chất lượng sản xuất không bảo đảm theo nhưyêu cẩu. Nguyên nhân thường là do hết sạch khả năng chịu hao mòn. Khi phát hiện được nguyên nhân sự cố, thí dụ như một giá kẹp dụng cụ bị hư, bộ phận hư hỏng sẽ được thay thế (Hình 1). Việc tháo bộ phận hư hỏng và ráp bộ phận thay thế thực hiện theo sự hướng dẫn tháo ra và sơ đồ sắp xếp trong số tay của người sử dụng. Nó chỉ được phép sử dụng những bộ phận thay thế được quy định của nhà sản xuất máy.
Thí dụ: Dây đai của một động cơ truyền động bị đứt (Hình 2). Lúc bảo trì phải lắp vào một dây đai mới. Qua đây phải để ý tới sự thẳng hàng của puli.
Bảo trì thích ứng với xí nghiệp
Sự bảo trì tối ưu cho một xí nghiệp sản xuất tùy thuộc theo kích cỡ của xí nghiệp và chiến lược của xí nghiệp. Nhìn chung sự kết hợp giữa bảo trì ngăn ngừa và bảo trì tùy tình trạng là kế hoạch tối ưu về mặt kinh tế. Việc thay các bộ phận hao mòn được giới hạn vào sự cẩn thiết tối thiểu nhưng cũng là sự bắt buộc và giảm thiểu chi phí bảo trì cũng như thời gian ngừng chạy sản xuất.
