Bảo trì sửa chữa khớp nối

Khớp nối trục

Khớp nối là chi tiết được tiêu chuẩn hoá tương đối cao. Được dùng để liên kết các trục với nhau, làm nhiêm vụ truyền chuyển đông giữa hai trục hoặc nối các trục ngắn thành môt truc dài. Ngoài ra khớp nối còn có tác dụng đóng mở các cơ cấu, ngăn ngừa qua tải, giảm tải trọng đông, bù sai lêch của trục.

Các kiểu khớp nối

Khớp nối được phân chia thành 2 nhóm:

– Nối trục: là loại khớp nối liên két cố định hai trục với nhau. chỉ có thể thực hiên nối, hoặc tách rời hai trục khi dừng máy.

– Ly hợp: là loại khớp nối có thể nối hoặc tách rời liên kết ngay cả khi trục đang quay.

Hình nêu các nêu các loại khớp nối trục phổ biến nhất:

Các dạng hư hỏng, nguyên nhân và cách sử lý

Kiểu khớp nối trục	Các dạng hỏng	Nguyên nhân và cách xử lý
(1)	(2)	(3)
Bạc nối được cố định bằng chốt (Hình 7.1a) hoặc vít hãm khớp nối hình 7.1a, truyền mô men xoắn bằng hai chốt côn, khớp nối ở trục (hình 7.1b) truyền mô men xoắn bằng then	Đứt chốt côn. Chờn vít hãm. Chèn dập then và rãnh trục. Nứt chân rãnh then	Vì quá tải hoặc tải trọng va đập. Thay chốt Thay vít Sửa then và rãnh then
Khớp nối trục (hình 7.1c) được dùng trong kết cấu không cho phép dùng bạc nguyên. Hai nửa bạc được kẹp chặt với nhau bằng bu lông đai ốc	Vỡ bạc Ren bu lông bị chờn chèn dập then và rãnh then	Vì quá tải Thay hoặc sửa các chi tiết tương tự như đối với kiểu khớp nối trên.
Khớp nối trục kiểu bích, truyền mô men xoắn bằng then và bu lông ghép hai mặt bích (Hình 7.1d)	Bu lông bị đứt hoặc uốn cong. Lỗ lắp bu lông ở bích bị mòn hoặc toét. Chèn dập then và rãnh then.	Vì qua tải phải thay bu lông. Doa lại lỗ lắp bu lông và rãnh then.
Khớp nối trục răng (hình 7.1c) truyền mô men xoắn bằng ăn khớp răng trong ( hai bánh răng chủ động và bị động có mô đun và số răng bằng nhau)	Răng bị mỏi uốn, gãy, tróc. Then bị chèn dập, sứt me mòn, …	Răng bị uốn vì mềm quá, gãy vì tôi cứng toàn bộ và quá tải đột ngột; bị tróc vì quá tải liên tục; bị mòn phanh có thể bị mềm qua hoặc thiếu dầu bôi trơn. Nếu

		mô đun nhỏ (2-3mm) có thể được hàn đắp toàn bộ rổi gia công cơ hoặc sửa chữa.
Khớp nối trục chữ thập (Hình 7.1g) khớp nối trục gổm ba đĩa ăn khớp với nhau bằng vấu và rãnh bố trí chếo nhau thành hình chữ thập	Vấu và rãnh bị mòn. Khi đảo chiều có tiến kêu va đập thậm chí bị trật khớp.	Bào hoặc phay rộng rãnh đổng thời phải thay đổi đĩa giữa với kích thước vấu phù hợp theo rãnh đã sửa chữa.
Khớp nối chốt có đệm cao su đàn hổi (Hình 7.1h). Khớp nối trục gổm hai nửa 1 và 2 được lắp chăth với các đầu trục, truyền mô men xoắn bằng mối ghép chặt và chốt (bu lông) 3; đệm 4 cho phép đàn hổi theo chiều xoắn và chiều trục.	Các đệm cao su bị mòn hoặc lão hóa Các lỗ lắp chốt bị mòn. Khi mở, tắt máy có tiếng kêu. Do kim loại va đập với nhau ở khớp nối trục	Thay mới. Có thể dùng đệm da thay cũng được. Doa lại lỗ côn, thay chốt. Lỏng đai ốc kẹp chặt chốt côn. Nếu lỗ côn và chốt côn chưa bị hỏng (bị mòn hoặc bị chèn dập) thì xiết lại đai ốc. Nếu hư hỏng thì sửa chữa lại lỗ côn và thay chốt.
Khớp ly hợp vấu (Hình 7.1i) gổm hai nửa 1 và 2 ăn khớp với nhau bằng vấu 3. Nửa khớp ly hợp 2 di trượt được trên trục để thể hiện đóng nhả ly hợp. Vấu 3 có thể là hình chữ nhật hoặc hình thang các nửa khớp ly hợp làm bằng thép	Vấu bị mòn Then , rãnh then bị mòn và hư hỏng. Rãnh lắp ngàm gạt bị mòn làm cho tay gạt điều khiển kém nhạy. ở các ly hợp vấu đàn hổi đệm cao su Hàn đắp, gia công cơ Sửa chữa then và rãnh then. Gia công rãnh ra và thay ngàm gạt hoặc hàn đắp rãnh này rổi gia công cơ. Thay đệm cao su.

12, 20X; vấu được tôi cứng tới HRC56-62

bị mòn hoặc lão hóa

Khớp ly hợp côn ma sát (Hình 7.1k) gồm 2 đĩa ma sát côn 1 và 3. Đĩa 1 chủ đông, đĩa 3 bị đông và có thể di trượt theo then 2 đẻ thực hiên đóng và nhả ly hợp

Khớp ly hợp bị trượy không truyền nổi mô men xoắn, trục bị đông có tốc đô không ổn định
Khớp ly hợp bị trượt và có tiếng kêu
Mặt côn làm việc bị mòn xây sát làm cho các bề mặt tiếp xúc không tốt. Phải gia công lại 2 mặt côn trong và ngoài, nếu cần co khi phải sửa chữa môt số kích thước liên quan để đảm bảo 2 mặt côn tiếp xúc tốt.

– Rãnh lắp ngàm gạt của đĩa ôn ma sát 3 bị mòn nên không đủ lực ép khi điều khiển ly hợp vào khớp: sửa chữa giống như sửa chữa rãnh ở khớp ly hợp vấu

các mặt côn bị mòn tới mức mặt đầu của bích này chạm vào mặt đáy của bích kia, sửa chữa: mài lại chính xác mặt côn, cắt ngắn mặt bích có côn ngoài. Nếu đôn mài qua lớn co thể tiên mặt côn ngoài thành mặt trụ rồi làm bạc ép bổ xung vào mặt trụ này, có chốt hãm bạc.

Sau đó gia công mặt ngoài của bạc thành mặt côn, khớp

với mặt côn trong của bích 1.

Khớp ly hợp đĩa ma sát (hình 7.1 l ) gồm các đĩa chủ đông 3 lắp vào rãnh ống 1, ống được lắp cố định trên trục dẫn. Xen kẽ giữa các đĩa 3 là các đĩa bị đông 2 lắp vào rãnh của môt ống làm liền với bánh răng 9. Khi gạt bạc 7 sang trái, phần côn ở đầu bạc sẽ nâng đòn bẩy 8 làm cho đầu đòn 8 tỳ vào đĩa 4 ép chặt các đĩa 2 và 3 với nhau. Muốn nhả ly hợp bạc sang phải .

Đai ốc 5 để điiêù chỉnh khe hở giữa đĩa 2 và 3. Định vị đai ốc 5 bằng chốt 6 được cắm vào môt trong các lỗ của đĩa 4. Vật liêu đĩa ma sát: Nếu ly hợp làm việc trong dầu thì đĩa làm bằng thép tấm dày 1,2-2mm. Ly hợp làm việc khô, các đĩa có cốt thép và tán 2 tâm Ferodoo ở hai bên khớp nối.

Các đĩa ma sát nống quá không nhả được ly hợp an toàn.
Các đĩa ma sát bị trượt khi có tải.
Các đĩa ma sát bị trượt không điều chỉnh được
Đòn bẩy 8 bị mòn đầu.
Đầu côn nâng đòn bẩy của bạc số 7 bị mòn.
Rãnh lắp ngàm của bạc 7 bị mòn
Khe hở giữa các đĩa ma sát nhỏ quá. Phải điều chỉnh khe hở đối với khớp ly hợp làm việc trong dầu, khe hở này phải nằm trong khoảng 0,2-0,3mm; Đối với khớp ly hợp làm trong môi trường khô 0,5-1mm.
Khe hở giữa các đĩa lớn quá mặc dù các đĩa còn mới. Phải điều chỉnh lai khe hở theo các trị số đã nêu trên. Điều chỉnh bằng cách rút chôt 6 ra khỏi lỗ ở đĩa 4, văn đai ốc 5 rồi lại cắm chốt 6 vào lỗ định vị ở lỗ 4.
Các đĩa ma sát bị mòn. Nếu mòn ít thì mài lại 2 mặt đĩa rồi lại thêm vào 2 đĩa mới. Nếu mòn nhiều phải thay đĩa. Sau khi sưa chữa phải điêu chỉnh khe hở theo các trị số đã nêu trên. Nếu các đĩa ma sát có gắn tấm Ferodoo bị hỏng thì thay tấm Ferodoo mới.
Hàn đắp rồi gia công cơ

hoặc thay mới.

Mòn ít thì mài để đạt độ côn cần thiết, mòn nhiều thì hàn đắp rổi gia công cơ.
Sửa chữa giống như cách sửa rãnh lắp ngàm gạt của khớp ly hợp vấu.

Khớp nối trục an toàn kiểu lò xo và chốt hãm

Bình thường không truyền nổi mô men xoắn ở tải trọng làm việc. Khi điều chỉnh tăng lực căng lực căng lò xo thì không làm đúng nhiệm vụ an toàn khi quá tải, không thể điều chỉnh tốt được

Lò xo yếu quá nên thực tế nó không làm việc. Khi điều chỉnh quá mức thì vít của lò xo mắc vào chi tiết đối tiếp làm khớp nối trục trở thành cứng, mất tác dụng an toàn. Phải thay lò xo mới.